Τρίτη 25 Ιανουαρίου 2011

ΣΠΕΤΣΕΣ ΚΑΙ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΟΥΜΠΟΥΛΙΝΑΣ



Η Μπουμπουλίνα, που ήταν Υδραία την καταγωγή, γεννήθηκε μέσα στις φυλακές της Κωνσταντινούπολης στις 11 Μαΐου του 1771, όταν η μητέρα της, Σκεύω, επισκέφθηκε τον τότε φυλακισμένο από τους Τούρκους και ετοιμοθάνατο άντρα της, Σταυριανό Πινότση. Η σύλληψη και φυλάκιση του Πινότση ήταν αποτέλεσμα της ενεργούς συμμετοχής του στην επανάσταση της Πελοποννήσου το 1769-70, γνωστή στην ιστορία μας ως Ορλωφικά. Ήταν τότε που οι Σπέτσες καταστράφηκαν σχεδόν ολοκληρωτικά από την εκδικητική μανία των Τούρκων λόγω της συμμετοχής του νησιού στην επανάσταση.
Στις 13 Μαρτίου του 1821, η Μπουμπουλίνα υψώνει τη δική της σημαία - τον αετό με την άγκυρα και τον Φοίνικα - στο κατάρτι του Αγαμέμνονα και την χαιρετίζει με κανονιοβολισμούς μπροστά στο λιμάνι των Σπετσών. Ο αετός με τα φτερά προς τα κάτω συμβολίζει το σκλαβωμένο Έθνος, που θα αναγεννηθεί όπως ο Φοίνικας, με τη βοήθεια του Nαυτικού που  συμβολίζει η άγκυρα. Η Μπουμπουλίνα, το λάβαρό της, το είχε εμπνευσθεί από το λάβαρο των βυζαντινών αυτοκρατόρων Κομνηνών, που ήταν παρόμοιο. Στις 3 Απριλίου, ανήμερα των Βαΐων, επαναστατούν οι Σπέτσες, πρώτες από τα υπόλοιπα νησιά.
Ναυπλίου, ενός κάστρου απόρθητου, αποτελούμενου από τρία φρούρια - το Μπούρτζι, την Ακροναυπλία και το περίφημο Παλαμίδι - οπλισμένα συνολικά με τριακόσια κανόνια.

Οι επιθέσεις της εναντίον του Ναυπλίου, ήταν μία  σελίδα απαράμιλλου ηρωισμού. Αυτό φαίνεται και από την αφήγηση του ιστορικού αλλά και αυτόπτη μάρτυρα Ανάργυρου Χατζή-Αναργύρου, ο οποίος γράφει για αυτήν τα εξής: ...μάλιστα δε το σπάνιο γεγονός εις τα χρονικά των εθνών, μία γυνή να επιστρατεύση, γυνή πλουσία, αποφασίσασα και πλοία και χρήματα και υιούς ολοκαύτωμα εις τον βωμόν της πατρίδος να προσφέρη. Αυτή δε η γυνή είναι η Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα, την οποίαν τα έθνη ανευφήμησαν και εχαιρέτισαν ως ηρωίδα. Ήτο δε πράγματι λεοντόθυμος. Το 1821, Δεκεμβρίου 4, εις την πολιορκίαν του Ναυπλίου, το ενθυμούμεθα, επιβαίνουσα σε ίδιον πλοίο της, μόνη διέταξε την έφοδο εις τας λέμβους κατά του φρουρίου.

Αύται δε επιτίθενται, αλλ' αι σφαίραι και οι μύδροι από των επιθαλασσίων προμαχώνων τας κανονοστοιχίας χαλαζηδόν επιπίπτοντες, υποχρεούν τους ανδρείους της να υποχωρήσωσι προς ολίγον. Εξανίσταται τότε η Αμαζών, επισκοπούσα από των εδωλίων της νήος, και τους βοά ...Είσθε λοιπόν γυναίκες και όχι άντρες; Εμπρός! Οι αξιωματικοί την υπακούουν, μάχονται, θνήσκουν, επανελθόντες εις την τάξιν, αλλ' εις μάτην, το φρούριο διά θαλάσσης ήτο απόρθητον. Διό μετέβη εις την ξηράν και εκεί εστρατήγει μέχρι της παραδόσεως του Ναυπλίου, τη 30 Νοεμβρίου 1822, συμμετέχουσα των έργων της πολιορκίας, οδηγούσα τα παλικάρια της, χορηγούσα τους θησαυρούς της."
Η Μπουμπουλίνα.
Εθνικό Ιστορικό Μουσείο.   
Ο ιστορικός Ορλάνδος αναφέρει για την προσφορά της προς την πατρίδα: "...ούτε πανταχού, ούτε και καθ' όλας τας εποχάς αναφαίνονται εν ταις επαναστάσεσι γυναίκες τοιαύται, έκτακτον έχουσαι τον χαρακτήρα και άξιαι να κινήσωσι τον θαυμασμό του κόσμου."
 Ένας άλλος δε ιστορικός, ο Ι. Φιλήμων, περιγράφοντας την τόλμη και γενναιότητα της Μπουμπουλίνας γράφει την ανεπανάληπτη φράση ότι "...ενώπιον αυτής ο άνανδρος ησχύνετο και ο ανδρείος υπεχώρη."
Εκτός της πολιορκίας του Ναυπλίου, η Μπουμπουλίνα παίρνει μέρος στο ναυτικό αποκλεισμό της Μονεμβασιάς και την παράδοση του κάστρου της. Τα πλοία της, πολιορκούν το Νεόκαστρο στην Πύλο και ανεφοδιάζουν το Γαλαξείδι, με κυβερνήτες τα παιδιά της και τα αδέλφια της. Τα παλικάρια της πολεμούν στο Άργος, στην Τρίπολη, στα Δερβενάκια. Στην μάχη του Άργους παρά τον Χάραδρο ποταμό (Ξεριά), σώμα ολίγων Σπετσιωτών πολεμιστών με αρχηγό τον γιό  της Μπουμπουλίνας, Γιάννο Γιάννουζα, αντιστάθηκε στις δύο και πλέον χιλιάδες Τουρκοαλβανών με επικεφαλήν τον διαβόητο για τη βαρβαρότητα του, Βελή-μπέη, απεσταλμένο τότε του Χουρσίτ πασά της Τρίπολης, με εντολή την εκκαθάριση της Πελοποννήσου από τους επαναστατημένους Έλληνες.

Η μάχη ήταν άνιση. Εκεί έπεσε ως πραγματικός ήρωας ο γιός της Μπουμπουλίνας. Ως άλλος Λεωνίδας, όρμησε πεζός πάνω στον έφιππο Βελή-μπέη τον έριξε κάτω από το άλογό του και τον τραυμάτισε με την σπάθα του θανάσιμα. Εχθρικό όμως βόλι εκείνη τη στιγμή, τον κτύπησε και τον άφησε νεκρό. Η θυσία αυτή των Σπετσιωτών έδωσε το χρόνο στον άοπλο πληθυσμό του Άργους να τρέξει προς τους γύρω λόφους και να σωθεί.
Λίγες μέρες πριν από την πτώση της Τρίπολης η Μπουμπουλίνα καταφτάνει έφιππη μαζί με τους Σπετσιώτες της, στο ελληνικό στρατόπεδο έξω από την πόλη. Όλοι την υποδέχονται με ενθουσιασμό. Εκεί συναντά τον Κολοκοτρώνη.
Αισθήματα αλληλοσεβασμού και φιλίας αναπτύσσονται μεταξύ τους και σε τέτοιο ισχυρό βαθμό, ώστε αργότερα συγγενεύουν παντρεύοντας τα δύο παιδιά τους, Πάνο Κολοκοτρώνη και Ελένη Μπούμπουλη. Παίρνει μέρος ως ισάξια με τους άλλους οπλαρχηγούς στα πολεμικά συμβούλια και τις αποφάσεις. Της απονέμεται ο τίτλος της Καπετάνισσας και της Μεγάλης Κυράς. Μετά το θάνατό της, οι Ρώσοι της απονέμουν και τον τίτλο της Ναυάρχου, έναν τίτλο με παγκόσμια μέχρι σήμερα μοναδικότητα για γυναικεία μορφή
Στις 11 Σεπτεμβρίου του 1821 γίνεται μετά από πολιορκία η Άλωση της Τριπολιτσάς. Την πτώση της πόλης ακολουθεί μεγάλη σφαγή που κράτησε τρεις μέρες και τρεις νύχτες, η οποία για πολλούς ξένους ιστορικούς ήταν αδικαιολόγητη και που είχε αργότερα σαν αντίποινα τη σφαγή του πληθυσμού της Χίου από τους Τούρκους. Σφαγή που τα αίτιά της, πρέπει να αναζητήσουμε στην επί σχεδόν 400 χρόνια τυραννία, θηριωδία και βαρβαρότητα του κατακτητή. Τριάντα χιλιάδες κατά τους ιστορικούς οι νεκροί, γεμίζουν τους δρόμους και τα στενά. Το αίμα ρέει ποτάμι. Εν μέσω της φοβερής σφαγής και αντάρας, η Μπουμπουλίνα καταφέρνει και σώζει μόνη της το χαρέμι του Χουρσίτ. Αυτό έγινε μετά από παράκληση της συζύγου του Χουρσίτ, προς την Μπουμπουλίνα, λίγο πριν την πτώση της πόλης, για τις ζωές των γυναικών και παιδιών του χαρεμιού. Λέγεται μάλιστα ότι με την πράξη της αυτή, η Μπουμπουλίνα κράτησε την υπόσχεση που έδωσε το 1816 στη Βαλιδέ Σουλτάνα στην  Κωνσταντινούπολη, όταν εκείνη κατάφερε να σώσει την περιουσία της Λασκαρίνας από τη δήμευση. Η Μπουμπουλίνα της είχε τότε υποσχεθεί ότι εάν ποτέ κάποια Τουρκάλα ζητούσε τη βοήθειά της, θα έκανε και αυτή ότι καλύτερο μπορούσε.
Οι Σπέτσες είναι ένα νησί με μακραίωνη ιστορία. Σύμφωνα με τα αρχαιολογικά ευρήματα κατοικείται από την Πρωτοελλαδική εποχή, δηλαδή από το 2300 π.Χ. Τότε το νησί ονομάζονταν Πιτυούσα, που σημαίνει πευκόφυτος. Το όνομα αυτό το διατήρησε για 3000 χρόνια, δηλαδή μέχρι τη βυζαντινή εποχή.
Ο πρώτος οικισμός του νησιού πιθανολογείται ότι άκμασε στους ομηρικούς χρόνους, κατά τους οποίους αποτελούσε το νησί τμήμα του βασιλείου του Άργους.
Οι ανασκαφές που έχουν γίνει στο νησί έφεραν στο φως ευρήματα που χρονολογούνται από τη Μυκηναϊκή εποχή και τη Βυζαντινή.
Στην εποχή της Φραγκοκρατίας οι Σπέτσες περνούν στην κυριαρχία των Ενετών, η οποία διάρκεσε από το 1200 έως το 1460, όπου ξεκίνησε η Τούρκικη κατοχή.
Στους Ενετούς χρωστά το νησί και το σημερινό του όνομα, καθώς αυτοί το ονόμασαν ονόμαζαν Isola di Spezzie, που σημαίνει αρωματοφόρος νήσος. Λέγεται ότι το όνομα αυτό της το έδωσαν λόγω των πολλών αρωματικών φυτών που φύτρωναν στο νησί. Από μια παράφραση αυτής της ονομασίας προέκυψε το όνομα Σπέτσες.
Από τον 17ο αιώνα ο πληθυσμός του νησιού άρχισε να αυξάνει καθώς έφτασαν στο νησί πρόσφυγες από την Ερμιονίδα και τη Κυνουρία. Τότε κτίστηκαν και οι μεσαιωνικές συνοικίες του νησιού.
Τον 18ο αιώνα το νησί γνωρίζει μεγάλη άνθηση και εξελίσσεται σε ναυτική δύναμη της εποχής. Ως γνωστόν η συμβολή του Σπετσιώτικου στόλου υπήρξε καθοριστική για την έκβαση της επανάστασης.
Στις αρχές του 20ου αιώνα η οικονομία των Σπετσών δέχτηκε ισχυρό πλήγμα. Οι δύο Παγκόσμιοι Πόλεμοι είχαν καταστροφικές συνέπειες για το νησί. Η ναυτιλία και το εμπόριο που έως τότε ανθούσαν πέρασαν μεγάλη κρίση, η οποία άρχισε να ξεπερνιέται μόλις στα μέσα της δεκαετίας του ’50, όπου το νησί άρχισε να αναπτύσσεται και να μετατρέπεται σ’ ένα από τα πρώτα τουριστικά θέρετρα της Ελλάδας, χωρίς όμως να χάσει τη παραδοσιακή του ταυτότητα.

2 σχόλια:

  1. Διαβάζοντας το κείμενο μου δημιουργήθηκε η ανάγκη να έρθω ξανά Σπέτσες μετά από καιρό. Το Σαββατοκύριακο λοιπόν θα είμαι εκεί μιας και έκλεισα ήδη εισιτήρια μέσα από το site της Hellenic Seaways

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. OI ΣΠΕΤΣΕΣ ΓΙΑΝΝΗ ΕΙΝΑΙ ΥΠΕΡΟΧΕΣ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΑ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΧΩΡΙΣ ΠΟΛΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟ. ΟΛΑ ΤΑ ΝΗΣΙΑ ΕΤΣΙ ΔΛΔ... ΤΗ ΡΟΔΟ ΝΑ ΕΒΛΕΠΕΣ!!!!!! ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΗ!!!!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή